|
KALENDARIUM WYDARZEŃ W 2019 ROKU |
|
|
|
|
|
Teren lasu w okolicach Dąbrówki, Palędzia i Zakrzewa jest jedną wielką mogiłą. Mniej może obecną w świadomości Polaków niż Katyń czy Palmiry, ale nie mniej ważną, o której warto pamiętać. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zabili tu do kilkunastu tysięcy Polaków. W większości byli to więźniowie poznańskiego Fortu VII, Domu Żołnierza czy obozu w Żabikowie. W ramach akcji Intelligenzaktion Posen będącej pierwszym krokiem do germanizacji po klęsce wrześniowej, wymierzoną w polską elitę intelektualną mieszkającą w regionie poznańskim z zamiarem całkowitej jej eliminacji rozstrzeliwano tutaj: księży, zakonnice, oficerów i podoficerów Wojska Polskiego, urzędników państwowych, nauczycieli, wykładowców i studentów Uniwersytetu Poznańskiego, ziemian, działaczy politycznych i społecznych oraz byłych powstańców wielkopolskich. Pierwszego mordu dokonano 13 października 1939 roku na grupie sióstr zakonnych. W okresie 1939-1940 rozstrzeliwania odbywały się przeciętnie 2-3 razy w tygodniu. Również w okresie późniejszym, np. zimą 1942/1943, miały miejsce egzekucje na tym terenie. Gdy zmieniła się sytuacja na froncie wschodnim i wiadomym stało się, że hitlerowskie Niemcy nie wygrają wojny okupant rozpoczął zacieranie śladów tego ludobójstwa. Rozkopywano doły, a wydobyte zwłoki palono na stosach i w przewoźnych krematoriach. Popioły ponownie zakopywano lub rozrzucano po okolicy. Zakazy wstępu utrudniały oznaczanie miejsc zbrodni, a ślady zatarł czas. Do tej pory nie udało się ustalić i wydobyć z niemieckich archiwów listy ofiar. W 75. rocznicę pierwszych mordów, z inicjatywy ówczesnej Wójt Gminy Dopiewo Zofii Dobrowolskiej na terenie lasów palędzko-zakrzewskich powstał oznaczony kolorem żółtym pieszy Szlak Pamięci łączący miejsca pamięci: Pomnik Studentów, Kwaterę Siedmiu Grobów, Mogiły Duchownych oraz Mogiłę Miejsce Zapomniane. "19 X 2019 - Katyń Zachodu w Lasach Palędzkich" to zorganizowany w 80. rocznicę pierwszych mordów w Lasach Palędzkich z inicjatywy prezes Stowarzyszenia Miłośników Dopiewca - Sami Swoi Zofii Dobrowolskiej Marsz Pamięci Ofiar Pomordowanych w Lasach Palędzko-Zakrzewskich. Nasze stowarzyszenie reprezentowane na Obchodach przez prezesa płk. dypl. Jacentego Górala, wiceprezesa mjr. Jacka Behrendta oraz kpt. Edwina Smykowskiego, obok Stowarzyszenia Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych, Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu oraz Stowarzyszenia im. Wojciecha Bogusławskiego aktywnie wsparło zorganizowanie zresztą po raz pierwszy tego przedsięwzięcia. Patriotyczno-religijną uroczystość rozpoczął Marsz Pamięci, który w sobotnie przedpołudnie wyruszył w kierunku Kwatery Siedmiu Grobów spod pamiątkowego głazu z napisem: "Przechodniu! Powiedz Polakom, że w tych lasach Zakrzewa i Palędzia, hitlerowscy okupanci zamordowali i spalili tysiące Polaków" w Zakrzewie. Uczestnikom Marszu, aż do zakończenia uroczystości towarzyszyła m.in. flaga zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, którego uczestnicy znaleźli się także wśród Ofiar zbrodni dokonanych przez Niemców na Polakach w Lasach Palędzkich. Polową Mszę św. w intencji Ofiar z udziałem wojskowej asysty honorowej składającej się z pocztu sztandarowego Szkoły Podoficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. bryg. Franciszka Seweryna Włada i trębacza Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych odprawił wikariusz Parafii pw. św. Urszuli Ledóchowskiej w Dąbrówce ks. Szymon Kosmala, a podającym komendy do wprowadzenia i wyprowadzenia sztandaru wojskowego był kapelan Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych ks. ppor. Piotr Antonik. Po zakończeniu Mszy św., przed rozpoczęciem patriotycznej części uroczystości żołnierze 31 Bazy Lotnictwa Taktycznego wystawili przy pamiątkowej tablicy z napisem: "Miejsce uświęcone męczeńską krwią Polaków pomordowanych przez hitlerowców w latach okupacji 1939-1945" posterunek honorowy, obok pełniących już wartę honorową harcerzy ZHP Szczepu Dopiewo. Po wprowadzeniu wojskowej asysty honorowej uczestnicy uroczystości odśpiewali Mazurka Dąbrowskiego. Zofia Dobrowolska w imieniu wszystkich Organizatorów powitała przybyłych Gości, przedstawicieli władz wojewódzkich i samorządowych, stowarzyszeń i instytucji, młodzież szkolną oraz mieszkańców. W swoim wystąpieniu nakreśliła rys historyczny mordu Polaków zapoczątkowanego przez Niemców na tym terenie przed 80-ciu laty oraz podkreśliła potrzebę wznowienia śledztwa nad ilością i tożsamością Ofiar. Okolicznościowe przemówienia wygłosili także: Poseł na Sejm RP Bartłomiej Wróblewski, Naczelnik Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu Wojciech Chałupka, Prezes Stowarzyszenia im. Wojciecha Bogusławskiego Ewa Kuleczka-Drzewiecka, Wiceprezes Stowarzyszenia Katyń Dobrochna Konrad, członek m.in. naszego stowarzyszenia ppor. Przemysław Sytek i Zastępca Wójta Gminy Dopiewo Paweł Przepióra. Wiceprezes mjr Jacek Behrendt odczytał treść autorskiego Apelu Pamięci, zatwierdzoną przez Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Ministerstwa Obrony Narodowej "do odczytania podczas uroczystości organizowanej 19 października 2019 r. w Lasach Palędzkich, gm. Dopiewo". Po każdym zawołaniu Stańcie do apelu! werblista z Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych grał Tremolo powtórzone trzykrotnie po słowach Cześć ich pamięci! kończących Apel. Przy dźwiękach werbla złożono kwiaty i zapalono znicze. Trębacz odegrał Ciszę, po czym odśpiewano Rotę. Następnie uroczystości Marszem Świetlistym przeniosły się do Kwatery Pomnika Zamordowanych Studentów Uniwersytetu Poznańskiego autorstwa Ryszarda Skupina, gdzie Zofia Dobrowolska złożyła na płycie pomnika wiązankę kwiatów, a harcerze ułożyli biało-czerwone Serce Pamięci. Słodki poczęstunek zakończył uroczystości w lasach palędzko-zakrzewskich. W ramach Obchodów po południu, w Domu Kultury w Dopiewcu miała miejsce jeszcze sesja popularno-naukowa, której głównym punktem była prelekcja Ewy Kuleczki-Drzewieckiej dotycząca zamordowania przez Niemców ok. 17 tysięcy Polaków w Lasach Rożnowskich pod Obornikami. Ożywiona dyskusja pozwoliła na podsumowanie Obchodów oraz wysunięcie wniosków na przyszłość.
|
|
